Dziecko lub osoba dorosła z mutyzmem wybiórczym swobodnie rozmawia (najczęściej) w domu, ale milczy np. przedszkolu, szkole czy w innych sytuacjach społecznych. Zaburzenie najczęściej rozpoczyna się między drugim, a piątym rokiem życia i powinno być diagnozowane już po miesiącu milczenia w danym miejscu. Często diagnozowane dopiero w szkole podstawowej.

Dziecko z mutyzmem wybiórczym może w ogóle nie odzywać się lub mówić tylko do wybranych osób.

Milczenie dziecka nie wynika z uporu, manipulacji czy niechęci dziecka do rozmówcy. Jest spowodowane silnym lękiem. Każde dziecko z mutyzmem wybiórczym pragnie mówić.

Niektóre dzieci z mutyzmem wybiórczym mają problemy również z inną formą aktywności np. z jedzeniem na terenie szkoły czy korzystaniem z toalety.
Zazwyczaj nie mają trudności dydaktycznych, co więcej, w sytuacjach gdy mowa nie jest wymagana, mogą odnosić sukcesy szkolne.

Z mutyzmu wybiórczego się nie wyrasta, dziecku potrzebna jest pomoc aby nad tym problemem pracować!

Dzieci z mutyzmem wybiórczym często mają inne zaburzenia lękowe. Często są w normie intelektualnej.
Pozostawione bez pomocy są narażone na fobię społeczną, izolację i depresję.

Wczesna diagnoza i odpowiednio podjęta terapia mogą przyczynić się do szybszej poprawy funkcjonowania dziecka. Dlatego ważne jest aby nauczyciele, lekarze rodzinni baczniej przyglądali się dzieciom nieśmiałym i małomównym.